Kapadokya Sanat ve Tarih Müzesi (Kitre Bebek Müzesi kurucusu Sibel Radiye Gül Hanım ile Bebek Müzesini konuştuk. Kendisi, aynı zamanda Kültür Bakanlığı Geleneksel Kitre Bebek Sanatçısı, Geleneksel Sanatlar Sanatkarı ve Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı.
Sibel Hanım bize kendinizden biraz söz eder misiniz?
Kayseri- Pınarbaşı İlçesi, Uzunyayla bölgesi Tahtaköprü köyünde doğdum. Yedi çocuklu bir ailenin dördüncü çocuğuyum. Kapadokya Sanat ve Tarih Müzesi ve Kitre Bebek Müzesi olarak tanınan müzenin kurucusuyum. Çocukluğumdan beri; tarihe, geleneklerimize, kültürümüze meraklı ve ilgili biriyim. Bu anlamda kendimi çok şanslı buluyorum. Böyle bir toprakta, böyle bir coğrafya ve ailede dünyaya geldiğim için.
Tarihi seviyorum ve ilgi duydum. Tarihe merakım nedeniyle hayal kurmayı babamdan öğrendim. Yoktan var etmeyi annemden öğrendim. İnsanları sevmeyi, onlarla paylaşımlar yapmayı, yardımlaşmayı doğduğum köyde öğrendim.
Kapadokya Sanat ve Tarih Müzesi fikri nereden başladı?
Annem çok güzel bez bebekler yapıyordu. Çok güzel masallar, hikayeler anlatırdı. Bize yaptığı bebeklerinin isimlerini de anlattığı masalların, hikayelerin kahramanların isimleri olurdu. Dokuz yaşına geldiğimde ilk bebeğimi yapmak istedim. Annem büyük bir sabırla bana önce dikiş dikmeyi öğretti. Sonra bebekler yaparken ona yardım etmeyi öğrendim. Bir süre sonra kendime yapmaya başladım. Bu bez bebekler köyümüzün ve mahallemizin, bütün köy kız çocuklarının da en kıymetli oyuncaklarıydı. Çok önceleri annemin bebekleri çok istenirken, benim yaptığım bebeklerimde sevilmeye ve istenmeye başlandı.
Çocukluk duygularımla en çok sevdiğim arkadaşlarıma bebekler yapıyordum. Benim hayatımda hep bez bebek yapmak oldu. Çocuklarımın oyuncaklarını da ben yaptım.
Müzeyi kaç yılında kurdunuz?
2005 yılının mayıs ayında açılışını yaptık. İlk etkinliğimiz de Japon Uluslararası İş birliği Ajansı JICA Türkiye Ofisi ile gerçekleştirdik. Üç ay boyunca Japon eğitmenler farklı alanlarda Japon kültürünü müzemizde tanıttılar.
Müzenizde kaç adet kitre bebek var?
Şu anda 4.300 kadar kitre bebek bulunmaktadır. Ayrıca 300 civarında da yaptığım son çalışmalarım mevcuttur.
Kitre bebek konularını nasıl kategorize (tasnif) ettiniz, edebildiniz?
Kitre bebeklerle tarihimizi akışına göre anlatan bebekler, efsaneler anlatan, geleneklerimizi aktaran, yaşanmış geçmişten hikayeler, Cumhuriyet dönemi, Çanakkale Savaşı, Kurtuluş Savaşı, Balkanlar… vs dönemlerine ait kitre bebekler yaptık. Bilim insanlarımız, ozanlarımız, sanatçılarımız da müzemizde yer almıştır. En çok Cumhuriyetimizin 100. Yılında “Anadolu’nun Yüz Öncü Kadını” konulu kitre bebek çalışmamızı yakın zamanda yaptım.
Kitre bebek Anadolu’nun kadim geleneksel el sanatlarımızdan biridir. Yapımı zor, çok emekli tamamıyla bizim kültürümüzü taşıyan her biri birer karakterdir.
Kitre bebek çalışmaları önceleri sadece yöresel kıyafetlerde yapılıyordu. Ben bunu daha da ileriye taşıyarak kompozisyonlar halinde bir olayı, bir hikâyeyi canlandırdım.
Müzenizde sergiler de açıyorsunuz. Biraz da bu tür kültürel etkinliklerden bahseder misiniz?
Çok önemsediğimiz Uluslararası olarak yaptığımız kültürel İmece Festivalimiz var. Bu ekim ayında inşallah dördüncüsünü yapacağız. Festivalimize farklı branşlarda, alanlarda sanatçılar katılıyor. Bölgemizin çocuklarıyla sanatçılarımız buluşuyorlar ve sanatlarını tanıtıyorlar. Kitre bebek atölyelerimizde özellikle gençler ve çocuklar kitre sanatıyla tanışıyorlar. Çok başarılı öğrencilerim var…Zaman zaman da Kapadokya’nın kültürel mirasını ve değerlerini öne çıkaran sohbetler, söyleşiler ve sergiler gerçekleştiriyoruz.
Müzenin dışında da kültürel etkinlikleriniz oluyor mu?
Sanatçıların resimlerini, tabloları; farklı sanatlarda, özel sergilerde buluşturup açıyoruz. Belirli günlerde 23 Nisan, 19 Mayıs gibi tarihlerde farklı etkinlikler yapıyoruz. Bunun dışında bölgemiz ve farklı şehirlerden davet ettiğimiz yazarlarımız, ozanlarımızı halkla buluşturuyoruz. Farklı alanlarda sanatlarını icra ediyorlar. Bu yıl da çok dolu bir programımız, kültürel faaliyetimiz olacaktır. Halkımızla bu tür etkinlik programlarımızı ileride paylaşacağız.
Sibel Hanım verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim. Sizlere sanat yolunda başarılar dilerim.
Ben teşekkür ederim. Sağ olunuz.
Yeni Eczanesi